Misschien heb je er weleens mee te maken gehad op de opvang, of wellicht dat je er mee te maken gaat krijgen: een ouder die langdurig ziek of beperkt raakt. Of het nu fysiek of psychisch is, vaak is (goed) zorgen voor een kind dan vrijwel onmogelijk. Maar ja, je hebt alleen recht op toeslag met twee werkende of studerende ouders, toch? Klopt, maar wist je dat er heel fijne uitzonderingsregelingen zijn? Belangrijk om als pedagogisch professional ouders in problemen hierop te wijzen.
Om kinderopvangtoeslag te krijgen, moeten jij en je eventuele toeslagpartner aan bepaalde voorwaarden voldoen. De Rijksoverheid heeft de voorwaarden op haar website als volgt geformuleerd:
- U krijgt kinderbijslag of een pleegouderbijdrage voor het kind. Of u onderhoudt uw kind in belangrijke mate;
- Het kindercentrum of gastouderbureau moet geregistreerd zijn in het Landelijk Register Kinderopvang (LRK). Oppas in bijvoorbeeld een winkelcentrum is geen geregistreerde kinderopvang;
- U heeft een schriftelijke overeenkomst met het kindercentrum of gastouderbureau. Hier moeten bepaalde gegevens in staan, zoals de uurprijs van de opvang en het aantal opvanguren per jaar;
- U en uw toeslagpartner hebben de Nederlandse nationaliteit of een geldige verblijfsvergunning;
- U werkt, studeert of volgt een traject om werk te vinden. Of u volgt verplicht een inburgeringscursus bij een gecertificeerde instelling. Dit geldt ook voor uw toeslagpartner.
- U of uw partner heeft een permanente indicatie vanuit de Wet langdurige zorg (Wlz). Een voorwaarde is wel dat de andere ouder werkt of een traject naar werk volgt.
Ziek geworden
Ben je tijdens je loopbaan ziek geworden? Dan heb je nog 2 jaar lang (!) recht op kinderopvangtoeslag, ook als zzp’er. Je moet wel kunnen aantonen dat je niet kunt werken door de ziekte. Bent je na 2 jaar nog niet aan het werk? Dan kan het dat je nog steeds recht hebt op een vergoeding voor de kinderopvangkosten.
Wlz-indicatie
Want je las het al hierboven. Na twee jaar kun je als ouder kijken of je de kinderopvangtoeslag kunt behouden door middel van een Wlz-indicatie. Wlz betekent Wet langdurige zorg. De indicatie krijg je van het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ). Het CIZ beoordeelt of je voldoet aan de voorwaarden. Is dit het geval? Dan ontvang je een Wlz-indicatie en kun je je kinderopvangtoeslag behouden. Ook heb je met de indicatie recht op zorg vanuit de Wet langdurige zorg. Dit kan zorg in een instelling zijn, maar het kan ook zorg aan huis zijn.
Sociaal-medische indicatie
Daarnaast is er nog de ‘Sociaal-medische indicatie’. De SMI is een vangnetregeling die gemeenten de mogelijkheid geeft om gezinnen tijdelijk financieel te ondersteunen in de kosten van de kinderopvang als zij door bepaalde medische of sociale omstandigheden tijdelijk niet in aanmerking komen voor de kinderopvangtoeslag. De ouder of beide ouders kunnen bijvoorbeeld niet werken door (psychische) ziekte of door een crisis in het gezin. Een ‘sociale’ reden om SMI toe te kennen is bijvoorbeeld als één van de ouders in detentie zit waardoor de ouder niet kan werken, maar ook niet in staat is om de verzorging van de kinderen op zich te nemen.
Elke gemeente heeft de vrijheid om per situatie te bepalen hoe het gezin het beste tijdelijk kan worden ondersteund. De gemeente kan hierbij aansluiten bij de Participatiewet. Het streven is om het gezin in de positie te krijgen dat de ouders weer meedoen aan het arbeidsproces en/of er weer een opvoedingssituatie in het gezin komt die de SMI overbodig maakt.
Voorbeelden
De redenen waardoor ouders tijdelijk in aanmerking kunnen komen voor een tegemoetkoming op basis van de SMI verschillen per geval, bijvoorbeeld:
- Een kind of de ouder heeft een lichamelijke, zintuiglijke, verstandelijke of psychische beperking waardoor (andere) kinderen in het gezin beter af zijn met kinderopvang.
- Het gezin is in een sociale of medische crisissituatie beland waardoor de ouders niet in staat zijn de verzorging van het kind op zich te nemen.
- Als kinderopvang in het belang is van de goede en gezonde ontwikkeling van het kind.
Attendeer ouders
Mochten er ouders van kinderen op jouw groep of in jouw omgeving in zo’n situatie (dreigen te) verkeren, wijs ze dan op deze regelingen! Zo zorg je ervoor dat ze niet in financiële problemen komen vanwege hoge opvangkosten óf niet hun kinderen thuishouden in een ongezonde situatie.
Bronnen: Rijksoverheid, Sociaal Werk Nederland, kinderopvangtotaal