Kinderen tussen de 3 en 5 jaar weigeren soms eten, zelfs voedsel dat ze nog nooit hebben geproefd. Welke cognitieve processen veroorzaken dit en zijn deze te beïnvloeden? Die staat centraal in nieuw onderzoek van prof. Chantal (Sjaan) Nederkoorn van de Faculty of Psychology and Neuroscience (FPN). Hiervoor heeft zij een NWO Vici-beurs in de wacht gesleept.
Kinderen tot 1 jaar oud zijn redelijk makkelijk, ze eten bijna alles wat wordt aangeboden. Vanaf een jaar of 2-3 beginnen de problemen, aldus Nederkoorn op maastrichtuniversity.nl. “Ze kunnen eten weigeren, ook als ze het nog nooit hebben gehad. En het is niet altijd duidelijk waarom”.
Waarom is iets misschien vies?
Er is al veel onderzoek gedaan naar hoe de stijl van opvoeding hier invloed op heeft. Maar nog niet naar wat er nu in het hoofd van het kind omgaat, hoe het kind de beslissing maakt. “Vaak hebben kinderen het mis. Ze besluiten dat iets vies is, maar als ze het moeten eten, blijkt het soms best lekker”. Er zijn een aantal factoren die een rol kunnen spelen, die Nederkoorn gaat bekijken. “Het is alom bekend dat kinderen niet van bitter eten houden. Ook textuur speelt een grote rol. Champignons zijn heel glibberig, wat ook reden voor afkeer kan zijn. “Weigeren kinderen die gevoelig zijn voor textuur in het algemeen ook vaker eten?”.
Categoriseren
De verwachting van een kind is ook belangrijk, hoe het kind denkt dat het eten zal gaan smaken. Inductief redeneren betekent dat je conclusies trekt op basis van de indeling in een bepaalde categorie. Een peuter kan bijvoorbeeld denken: dat eten is rood, en hoort bij de categorie ‘rood eten’, net als snoep en aardbeien en het zal dus ook zoet zijn. Dan kan het tegenvallen als het in een radijsje bijt. Een kind kan ook denken, dit eten hoort in de categorie ‘groente’, en groente is vaak wat bitter. Dan zal de ervaring beter met de verwachting kloppen en dit maakt dat het radijsje lekkerder gevonden wordt. “De vraag die ik wil stellen is of verwachtingen gebaseerd zijn op hoe jonge kinderen eten categoriseren?”
Risicofactor
Sommige kinderen hebben de aangeboren neiging om risico te nemen, anderen zijn voorzichtiger. “Ik verwacht te vinden dat de kinderen die meer risico nemen, ook sneller iets onbekends zullen eten, en minder kieskeuring zijn”. Kinderen die voorzichtig zijn, zouden kunnen denken “misschien is het wel vies.”
Angst
Bij angst speelt een bias in hoe we de wereld om ons heen waarnemen vaak een rol. “Als je bijvoorbeeld bang bent voor een hond, ga je veel meer aandacht aan honden besteden en bevestiging zoeken voor jouw angst”. Deze focus op de angst, maakt je vervolgens ook weer angstiger. “Als je in het nieuws alleen aandacht besteedt aan het artikel ‘hond bijt kind’ dan bevestig je je eigen angst”. Nederkoorn denkt dat dit proces hetzelfde kan werken bij eten. “Zie je wel, hij vindt het ook vies. En kinderen zien dan niet de 10 klasgenoten die het wel lekker vinden.”
Experimenten
De volgende stap in het onderzoek is ontdekken of deze factoren beïnvloedbaar zijn. Kunnen we bijvoorbeeld kinderen laten wennen aan de glibberige textuur van een champignon, door ze eerst met hun handen te laten voelen? Kunnen we kinderen beter de smaak laten inschatten door te denken in de categorie “groente” in plaats van “rood”. “We gaan een aantal experimenten doen, die gaan uitwijzen of wij hier verandering in kunnen brengen”.
Beurs
De Vici-beurs is bedoeld voor senior onderzoekers die hun eigen onderzoekslijn kunnen ontwikkelen. Het geeft de mogelijkheid een onderzoeksgroep te bouwen. “De komende 5 jaar kan ik, samen met vier jonge onderzoekers, mijn aandacht helemaal aan dit onderwerp besteden. Voor een onderzoeker is dat echt het allerleukste wat er is!”.
Bron: maastrichtuniversity.nl vakbladbroeg