Een specifiek type stamcellen is in staat om een belangrijk hersengebied te beschermen tegen de schadelijke effecten van zuurstoftekort tijdens vroeggeboorte. Ook kan een nieuwe beeldvormingstechniek hersenschade nauwkeurig in beeld brengen.
Dat blijkt uit recent preklinisch onderzoek van het Laboratorium Kindergeneeskunde in het Maastricht UMC+. In het wetenschappelijk tijdschrift Stem Cells Translational Medicine beschrijven de onderzoekers hun veelbelovende resultaten.
Bij een vroeggeboorte kan te weinig zuurstof leiden tot hersenschade, met mogelijk ernstige gevolgen, zoals verlamming, verstandelijke beperking bij het kind of zelfs overlijden. Tot op heden is er geen behandeling beschikbaar voor hersenschade bij vroeggeboren kinderen.
Beschermende stamcellen
In de preklinische studie van de Maastrichtse onderzoekers werd in laboratoriummodellen tijdelijk zuurstofgebrek rondom vroeggeboorte nauwkeurig nagebootst. Daardoor ontstond net zoals bij vroeggeboren kinderen schade in de kleine hersenen (cerebellum), een hersengebied waar verschillende belangrijke functies gelegen zijn. Toediening van specifieke stamcellen, zogeheten Multipotent Adult Progenitor Cells (MAPCs), werkten echter beschermend tegen de schadelijke gevolgen van het zuurstoftekort. Zo werd de verstoorde opbouw van zenuwcellagen (grijze stof) en structurele veranderingen van zenuwbanen (witte stof) in het cerebellum verminderd.
“Er gaat een neuro-beschermende werking uit van de stamcellen”, zegt kinderarts en onderzoeker dr. Reint Jellema. “Naast dat ze ontstekingsreacties kunnen afremmen, kunnen de stamcellen ook weefselherstel bevorderen.”
Stap vooruit
Verder was het tot voor kort lastig om hersenschade bij deze kinderen op te sporen. Met de nieuwe MRI-techniek (zogeheten diffusion tensor imaging) kunnen aangedane gebieden wel worden opgespoord. Jellema noemt dit een grote stap voorwaarts.
Momenteel is er nog altijd geen behandeling tegen de schadelijke effecten van zuurstoftekort bij vroeggeboren baby’s. Jellema hoopt dat de stamceltherapie daar in de toekomst dus verandering in kan brengen. “We krijgen steeds meer aanwijzingen voor de effectiviteit van de therapie. We zijn nog maar een kleine stap verwijderd om de therapie in klinische studies toe te gaan passen.”
Systemic multipotent adult progenitor cells protect the cerebellum after asphyxia in fetal sheep >>
Bron: mumc.nl en vakblad vroeg