Kinderen met een ernstige aangeboren hartafwijking lopen het risico op vertraagde hersenontwikkeling. Nu blijkt dat in hun vroege ontwikkeling ook de placenta een belangrijke rol speelt. Het onderzoek is verricht door promovendus Maaike Nijman (UMC Utrecht) en gepubliceerd in the Journal of the American Heart Association.
In Nederland worden ieder jaar ongeveer 170 baby’s geboren met een ernstige hartafwijking. Hersenschade beïnvloedt de kwaliteit van leven van deze pasgeborenen. Het kan leiden tot een leven lang problemen met leren, gedrag en bewegen.
Afwijkingen in de placenta
Binnen het WKZ vindt uniek onderzoek plaats gericht op zowel het hart als de hersenontwikkeling bij deze kwetsbare groep baby’s. “Er zijn bij deze zwangerschappen ook vaker afwijkingen in de placenta”, vertelt Maaike. “De vasculaire genen die voor de ontwikkeling van de placenta zorgen zijn dezelfde genen die zorgen voor de ontwikkeling van het hart.”
Maaike noemt de placenta de spiegel van de zwangerschap. “Wanneer een moeder niet gezond is, kunnen er al in de eerste twaalf weken van een zwangerschap afwijkingen ontstaan in de placenta, bijvoorbeeld omdat bloedvaten dan niet goed zijn aangelegd. Met name in het derde trimester van de zwangerschap hebben de hersenschors en de kleine hersenen veel zuurstof en glucose nodig om te groeien. Hoe meer afwijkingen er zijn hoe slechter de placenta waarschijnlijk functioneert, met gezondheidsgevolgen voor de ontwikkeling van het ongeboren kind.”
Tijdig ontdekken
Al voor de geboorte kunnen baby’s met een hartafwijking dus al een achterstand hebben. “Wanneer we dit soort afwijkingen al tijdens de zwangerschap ontdekken, kunnen we zorg verlenen in het belang van het ongeboren kind. Er lopen onderzoeken waarin wordt gekeken of je de placentafunctie misschien zou kunnen optimaliseren met wat hulp aan de moeder. Met extra zuurstof, magnesiumsulfaat of melatonine voor de moeder kunnen we de component die leidt tot zuurstofgebrek of milde ontstekingen bijvoorbeeld beïnvloeden. Op die manier zouden we het verschil kunnen maken.”
Meerdere oorzaken
De hartafwijking zelf kan er bij deze baby’s primair voor zorgen dat er minder bloed met zuurstof en glucose naar de hersenen gaat. Het mechanisme dat tot deze verminderde hersenontwikkeling leidt heeft echter meerdere oorzaken. “We moeten hierover nadenken in multidisciplinaire teams met gynaecologen, neonatologen, cardiologen, intensivisten, pathologen en thoraxchirurgen”, stelt Manon Benders, hoogleraar neonatologie in het UMC Utrecht. “Op dit vlak werken we gelukkig ook nauw samen met deze onderzoekers van het Leids Universitair Medisch Centrum.
Bron: umcutrecht.nl / vakbladvroeg