Misschien herkenbaar. Als een van de kinderen een woedeaanval krijgt, gaat hij krijsend op de grond liggen en als je hem dan probeert te kalmeren, wordt hij alleen maar bozer. Een ander gooit met blokken en valt andere kinderen aan. Ja, kinderen uiten hun emoties soms op een pittige manier. Als je op de groep staat, kan dit best een uitdaging zijn. Hoe zorg je ervoor dat je de emoties niet erger maakt? En wat doe je om het behapbaar te houden?
Tischa Neve, ook wel bekend van het opvoed-tv-programma ‘Schatjes’, is kinderpsycholoog en opvoedkundige. Daarnaast heeft ze een eigen podcast: ‘Even over mijn Kind’. Ze geeft opvoedcursussen en heeft hier zes boeken over geschreven. Als geen ander weet ze te vertellen hoe je kunt omgaan met de pittige emoties van kinderen. De eerste stap? ‘Kijk eens wat vaker in de spiegel.’
Blijf kalm en word niet boos
‘Wij kunnen kinderen helpen hun emoties te reguleren. Om dit te kunnen doen, moet je eerst naar jezelf kijken’, vertelt Neve. ‘Kinderen reageren namelijk sterk op jouw gemoedstoestand. Wanneer je een kind tot bedaren wilt brengen, moet je er eerst zelf voor zorgen dat je rustig bent. Als je zelf gespannen in de situatie staat, maak je de emotie alleen maar groter.’
Zelf heel boos worden of ze aanspreken op hun gedrag, helpt op zulke momenten niet. ‘Ze zitten dan in een gedeelte van hun brein waardoor deze informatie echt niet aankomt’, aldus Neve. Wat wel helpt, is het kind even weghalen uit de situatie. ‘Ze moeten eerst even tot rust komen. Zorg ervoor dat je de trigger weghaalt die ervoor zorgt dat het kind zo heftig reageert. Geef het kind ruimte en rust. Afwijzen en apart zetten is juist niet de bedoeling. Ze moeten weten dat je er bent en dat je ze hoort. Spreek het kind daarom rustig aan en luister ook vooral goed.’
Vraag om hulp
Maar wat te doen als je aan jezelf merkt dat je de situatie niet kunt oplossen? Als je voelt dat je te gespannen bent om rustig te blijven? ‘Dan is het goed om een collega in te schakelen’, vertelt Neve. ‘Zeker in deze tijd waarin ik kan indenken dat er veel stress onder pedagogisch medewerkers heerst, is het goed om een collega om hulp te vragen die misschien wat rustiger in de situatie staat.’
Ga op zoek naar de oorzaak
Daarnaast is het volgens Neve heel belangrijk om verder te kijken dan de emoties van het kind zelf. ‘Het kan zijn dat hij of zij overprikkeld is of niet lekker in zijn vel zit. Misschien ligt het aan de groep? Is het te druk en heerst er veel onrust? Het kan ook zijn dat er thuis iets is gebeurd, of op school.’ Soms weet je niet meteen waarom een kind zo heftig reageert. Toch is het heel goed om dit te achterhalen, zodat er wat druk van de ketel kan worden gehaald. Daarom adviseert Neve om actief te zoeken naar de oorzaak. ‘Jonge kinderen kunnen nog niet goed vertellen wat er scheelt. Vaak weten ze het zelf ook niet. Er is tijd nodig om erachter te komen waar de emotie vandaan komt. Veel observeren en een verbinding maken is hierbij heel belangrijk. Ook contact leggen met de ouders is van cruciaal belang. Zij kunnen vertellen hoe er thuis met dergelijke situaties wordt omgegaan en wat er thuis speelt.’
Wat doe je daarna?
En als het kind gekalmeerd is? Welke stappen kun je dan ondernemen? ‘Dat hangt een beetje af van de leeftijd van het kind’, aldus Neve. ‘Met heel jonge kinderen is het moeilijk om te reflecteren op hun eigen gedrag. Toch kun je met collega’s en ouders afspreken hoe je de volgende keer omgaat met de heftige emoties van het kind. Misschien vindt hij of zij het wel fijn om even op schoot genomen te worden. Het kan ook zijn dat het kind op dat moment moe is of even iets moet eten. Het kunnen kleine dingen zijn die het verschil kunnen maken.’
Geen sorry zeggen
Met oudere leeftijdsgroepen kun je wel het gesprek aangaan. Neve is geen voorstander van het verplicht zeggen van ‘sorry’ tegen elkaar. ‘Soms menen de kinderen dit namelijk niet en zeggen ze het alleen maar om er snel vanaf te zijn. Het kan ook zijn dat ze geen sorry willen zeggen. Dan moet je daar weer boos over worden en loop je het risico dat het hele gedoe opnieuw begint. Wel is het fijn om de dingen die zijn gezegd of gedaan als het nodig is samen te herstellen. Hier betrek je het kind bij als het weer helemaal rustig is.’
Wat ook belangrijk is, vindt Neve, is het terugkomen op de emotie. ‘Je kunt met de kinderen in gesprek gaan om te kijken wat er misging en hoe het de volgende keer beter kan. Laat jezelf hierbij niet buiten beschouwing en vraag wat jij de volgende keer beter zou kunnen doen. Misschien geeft het kind wel aan dat hij nog bozer wordt als je op zo’n moment tegen hem praat. Of misschien wil hij dat je dan even niet te dicht bij hem in de buurt komt. Het is voor de kinderen op de groep heel prettig om deze afspraken van tevoren te maken. Dan weet je beter hoe je de volgende keer kunt handelen, wordt de situatie sneller opgelost en blijft het kind niet te lang in de emotie hangen.’
bron : kinderopvangtotaal