Als het aan het ministerie van Sociale Zaken ligt, moeten niet alleen de gastouders en hun volwassen huisgenoten geregistreerd staan in het personenregister, maar ook visite, de schoonmaakster en andere volwassenen die structureel langskomen. Sebastiaan Dekkers van Platform Gastouderopvang: ‘Veiligheid is belangrijk, maar dit schiet mogelijk zijn doel voorbij.’
Het vriendinnetje van je volwassen zoon om een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG) vragen, of de vaste klanten van je partner die een bedrijf aan huis heeft. Het klinkt misschien wat overdreven, maar toch wordt dit de realiteit voor gastouders wanneer het personenregister op 1 maart 2018 ingaat. ‘We moeten oppassen dat we niet doorschieten’, stelt Dekkers. ‘We zijn het er allemaal over eens dat veiligheid in de kinderopvang heel belangrijks is. Maar sociale controle bij de gastouder zorgt ook voor veiligheid. En als we zo rigide VOG’s gaan verlangen van bezoekers, kan dat ertoe leiden dat de gastouder geïsoleerd raakt en daarmee de sociale controle afneemt. Dat is onwenselijk.’
Continue screening
Het doel van het personenregister is om álle personen die structureel (minstens een half uur per drie maanden) in contact komen met kinderen tijdens de alle vormen van kinderopvang in Nederland continu gescreend worden. Gastouder Tamara Badre, van Tamara’s Bengeltjes, is blij met de maatregel. ‘Ik vind sowieso dat de gastouderopvang een stuk professioneler mag’, stelt zij. ‘Als je als professional gezien wilt worden, moet je je ook zo opstellen.’
Logisch
Tamara vindt het niet meer dan logisch dat mensen die met regelmaat over de vloer komen bij een gastouder gescreend moeten worden. ‘Als jij regelmatig mensen over de vloer krijgt, die niks met jouw werk hebben te maken, dan is het toch niet meer dan logisch dat zij een VOG aanvragen? Als we daarmee alleen al een handje vol kinderen beschermen tegen mishandeling of misbruik, dan is deze regel wat mij betreft een kleine moeite.’ Zelf is zij duidelijk naar familie en vrienden toe: als ze aan het werk is, is er geen ruimte voor bezoek. ‘Ik heb wel eens een vriendin gehad, die ongevraagd langskwam. Die zag zelf ook al dat het niet ging; als je aan het werk bent met kleine kinderen, is het niet haalbaar om je aandacht te verdelen tussen hen en een vriendin. Ja, ik werk vanuit huis. Maar dat betekent niet dat ik dan ook beschikbaar ben voor iedereen die zin heeft in een kop koffie.’
Huiselijk
Hoewel Dekkers het eens is met Tamara wat betreft de professionaliteit, vindt hij wel dat de gastouderopvang een huiselijke vorm van opvang moet blijven. ‘Dat je zulke regels stelt bij een groot dagverblijf waar honderden mensen per dag in en uit lopen en het overzicht ontbreekt, snap ik. Maar gastouderopvang is heel overzichtelijk: één woning, één gastouder, maximaal zes kinderen. Misschien zouden we er op termijn naar toe moeten dat bij gastouderopvang wekelijkse bezoekers een VOG moeten overleggen en voor het overige de gastouder de ouders verplicht informeert wie zij over de vloer krijgt.’
GGD
Dekkers is benieuwd hoe de GGD toezicht gaat houden op de uitvoering van het personenregister. ‘Het is goed dat er een duidelijke regel is, maar dan moet je hem ook handhaven. De regelgeving is nu zo alomvattend, dat dat nog een pittige klus wordt.’