Een derde van de peuters en kleuters heeft angstgerelateerde slaapproblemen. Wat is hieraan te doen? Op deze vraag gaan twee deskundigen in naar aanleiding van een lezersvraag van een NRC-lezer.
Lezersvraag moeder: “Mijn zoontje van vijf heeft een levendige fantasie. Als hij ’s nachts wakker wordt, maakt hij zichzelf bang. Hij heeft al een nachtlampje, een dromenvanger en een wekker die aangeeft wanneer hij uit bed mag komen, maar als hij eenmaal angstig is, helpt het allemaal niet meer. Dus komt hij ons vrijwel elke nacht wakker maken en weigert hij weer alleen te gaan slapen. Hij is erg koppig en zal liever de hele nacht op de overloop blijven zitten dan terug zijn bed in gaan. Meestal voeren we een vermoeiende discussie, die eindigt met: ‘Vooruit, voor deze ene keer mag je in het grote bed’, waarop één van ons in zijn bed gaat liggen. Hij heeft al een stickervel voor elke keer dat hij wel in zijn eigen bed blijft slapen. Bij vlagen helpt dat, hij is altijd erg trots als het lukt. Wat kunnen we nog meer doen? Het slaapgebrek breekt ons na vijf jaar aardig op.”
Maartje Luijk, hoogleraar gezinspedagogiek aan de Erasmus Universiteit Rotterdam: “Als een kind eenmaal angstig is, helpt het niet meer om in discussie te gaan, het helpt dan alleen om bij pappa en mamma te zijn. Probeer overdag zicht te krijgen op waar hij bang voor is, het daglicht maakt het voor hem minder eng en het voorkomt dat je er ’s nachts over hoeft te praten. Laat hem bijvoorbeeld het monster tekenen waarvoor hij bang is, en teken het samen steeds minder eng. Of lees samen overdag een boekje over de nachtangst. Een foto van pappa en mamma naast zijn bed wil ook weleens helpen: als hij zijn ogen opent, weet hij meteen weer waar hij is.”
“Ouders zijn zelf de experts in hoe ze met kinderen willen samenleven. Hoe er wordt geslapen is daar een belangrijk onderdeel van. Sommige ouders willen dat een kind in zijn kamer blijft, anderen vinden met z’n allen slapen prima. Waar u ook voor kiest, maak er overdag vaste afspraken over met uw partner, dat scheelt ’s nachts kostbare slaaptijd. U kunt vast een matrasje klaarleggen in uw slaapkamer, of een matras voor u of uw partner in de slaapkamer van uw zoon. En wees gerust: dit gaat voorbij. Op een dag vinden kinderen het echt niet cool meer om in bed te liggen met hun ouders.”
Geruststellen
Daniëlle Hendriks-Sandries, orthopedagoog en als somnoloog gespecialiseerd in slaapproblemen bij kinderen: “Na een heel diepe slaap komen kinderen in een lichtere droomslaap, waaruit ze angstig wakker kunnen worden. Omdat ze nog geen onderscheid kunnen maken tussen fantasie en werkelijkheid, lijkt het alsof de dromen echt gebeurd zijn. Ze kunnen ze alleen niet onder woorden brengen, het overspoelt ze. De discussie aangaan heeft dan weinig zin. Bij een regelmatig bedpatroon helpt het om vlak voor ze die droomslaap in gaan, ongeveer tweeënhalf uur na het slapengaan, even de kamer in te gaan, een knuffeltje te verleggen en iets te zeggen als: pappa en mamma gaan nu ook slapen. Die geruststelling maakt dat kinderen in een lichtere slaapfase komen, niet angstig wakker worden en rustig verder slapen.”
“Overdag samen alle hoekjes en gaten van de kamers inspecteren kan helpen, net als samen informatie lezen over dat waar het kind bang voor is, bijvoorbeeld een boekje over spinnetjes. Uw zoon kan daarnaast een superheld uitkiezen die de enge diertjes, monsters of draken wegjaagt. Met zo’n stapsgewijs, spelenderwijs meersporenbeleid leren kinderen hun angsten reguleren.”
Bron: nrc.nl vakbladvroeg.nl