Emotionele stress en prenatale depressie kunnen de ontwikkeling van de foetus negatief beïnvloeden. Hetzelfde geldt voor de blootstelling aan schadelijke stoffen. Voor het eerst is dit nu achteraf aangetoond via onderzoek van melktandjes.
Tot nu toe konden onderzoekers alleen bij de moeders vaststellen of ze te veel stresshormoon (cortisol) of stresseiwitten in hun lichaam hadden. Iets wat bij heb zorgt voor emotionele stress en depresses. Ook bij hun kinderen kan dit later tot allerlei psychische aandoeningen leiden. Het bloed van de foetus kan echter niet worden gemeten. Deze stoffen kunnen wel worden gemeten in melktanden.
Ongeboren kinderen ontwikkelen al vanaf zestien weken zwangerschap beginnende melktandjes in de kaak. Die slaan net als de ringen van een boom wekelijks tot aan de geboorte stoffen op, waaraan de foetus via de moeder is blootgesteld. Rond drie tot vier maanden na de geboorte breken deze tandjes door. De ‘jaarring’ tot de geboorte is in de tanden duidelijk gemarkeerd. Dit maakt onderzoek naar de foetale periode mogelijk. Professor Victor Pop, verbonden aan Tilburg Umniversity, pakt de handschoen op.
Doorbraak
Na ‘fijn-slijperij’ met behulp van robottechniek kan men met lasertechniek in de micro-dunne tandlaagjes op moleculair niveau stoffen uitmeten. Zo blijkt of het ongeboren kind via de moeder is blootgesteld aan stress en schadelijke stoffen. Denk aan fijn stof in de lucht, lood in drinkwater of PFAS. Door de uitkomsten te vergelijken met de bloeduitslagen en stressmetingen van de moeder ontstaat veel meer inzicht in de blootstelling van de foetus. “Dit is een doorbraak. Op deze manier kunnen we ruim na de geboorte onderzoeken waar kinderen vóór de geboorte aan zijn blootgesteld”, zegt professor Pop. “De placenta kan als belangrijke filter ontzettend veel tegen houden, maar we weten al geruime tijd dat hoge concentraties stresshormonen bij de moeder ook doordringen tot de foetus, alleen tot nu nog niet in welke mate.”
Terugwerkend kracht
Victor Pop deed als hoogleraar eerstelijnszorg als eerste in Nederland onderzoek naar postnatale depressie en later ook naar prenatale depressie en ernstige emotionele stress bij zwangere vrouwen. Hij is medeauteur van het boekje De Mythe van de roze wolk. Op Tilburg University volgt hij al jaren een cohort van 2000 vrouwen die tijdens en na hun zwangerschap last hadden van stress. Nu hun kinderen zes tot acht jaar oud zijn, de leeftijd waarop hun melktanden uitvallen, kan hij met terugwerkend kracht onderzoeken of die daar ook aan zijn blootgesteld.
Interventie en preventie
Als blijkt dat dit zo is en dat kinderen daar op latere leeftijd last van houden, kan men beter eerder ingrijpen om stress en depressies bij zwangere vrouwen te voorkomen. Daar bestaan allerlei programma’s voor interventie en preventie voor, zoals cognitieve gedragstherapie of mindfulness training. Ook kunnen verloskundigen via het meten van bloeddruk en vragenlijsten emotionele stress bij zwangere vrouwen eerder opsporen.
Bron: Tilburg University / vakbladvroeg