Maar liefst een derde van de Nederlandse 15-jarigen loopt het risico laaggeletterd het onderwijs te verlaten. In 2018 was dit nog een kwart. Investeren in de vroege leesontwikkeling van kinderen is hét middel om de leesvaardigheid van kinderen te vergroten. Met name in de kleutergroepen is winst te behalen.
Dit stelt dr. Sebastián Aravena, expert op het gebied van leesvaardigheid. Hij is verbonden aan RID Taal Rekenen en auteur van het boek ‘Effectief lees- en spellingonderwijs’. Volgens de autoriteit op dit gebied is meer aandacht voor de vroege leesontwikkeling van kinderen essentieel voor een versterking van de leesbasis en het bieden van gelijke kansen aan leerlingen.
Optelsom
Waar we in 2018 dachten dat dat het dieptepunt was, lieten nieuw PISA-onderzoek zien dat de bodem helaas nog niet is bereikt. Maar liefst een derde van de Nederlandse 15-jarigen loopt het risico laaggeletterd het onderwijs te verlaten. Het niveau is ook nog eens hard achteruitgegaan ten opzichte van een paar jaar geleden. Aravena: “Leesvaardigheid een optelsom van alle leesinstructie die je in je leven krijgt en alle leeservaring die je opdoet. Als we willen dat alle kinderen er op hun 15e beter voorstaan, dan moeten we ook in de vroege leesontwikkeling alles uit de kast halen om vooruitgang te boeken en kinderen gelijke kansen te bieden om uit te groeien tot vaardige lezers. Hoe eerder kinderen de techniek van het lezen onder de knie krijgen, hoe groter de kans dat ze het lezen leuk gaan vinden, dat ze meer leeservaring opdoen en dat ze zich eerder kunnen bekwamen in de meer complexe aspecten van het lezen.”
Het begint bij de leestechniek
De laatste jaren is er toenemende aandacht voor leesplezier. Leerlingen moeten rijke en boeiende teksten lezen om zo weer meer interesse voor lezen te krijgen. “Dit is een goede zaak. We moeten alleen voorkomen dat aandacht voor leesplezier ten koste gaat van aandacht voor leestechniek. Als we het tij willen keren, moeten we aan alle knoppen tegelijk draaien en alle facetten van het lezen de volle aandacht geven. Dat start bij het technisch lezen.”
Klank-tekenkoppelingen
Waar daarbij zeker nog winst te behalen is, is in de kleutergroepen. “We hebben in Nederland sterk de neiging om pas vanaf groep 3 echt te beginnen met het leesonderwijs. In groep 2 doen kinderen wel al spelletjes met klanken en maken ze kennis met letters, maar dit is allemaal nog tamelijk vrijblijvend.”
Aravena wijst erop dat zonder gerichte aandacht voor letterkennis op school grote verschillen ontstaan in de hoeveelheid letters die jonge kinderen kennen. “Deze verschillen zijn helaas niet willekeurig. Het zijn juist die kinderen die sowieso al makkelijk leren lezen die thuis veel letters oppikken. Risicoleerlingen daarentegen zijn vooral afhankelijk van het aanbod op school. Door de klank-tekenkoppelingen al vroeg een vaste plek te geven in het curriculum, kunnen scholen ervoor zorgen dat elk kind met dezelfde stevige basis begint en voorkom je dat sommige leerlingen al achterlopen, voordat het leesonderwijs daadwerkelijk van start gaat in groep 3. Hiermee kunnen we de zaadjes planten voor betere PISA-resultaten in de toekomst. Laten we er daarom alles aan doen om kinderen gelijke kansen en een goede uitgangspositie te bieden in het voorbereidend leesonderwijs.”
Bron: Persbericht RID Taal Rekenen/vakbladvroeg