Op zijn laatste dag als minister heeft Lodewijk Asscher laten weten geen extra geld in het toezicht op gastouders te willen steken. Hij wil eerst meer zicht krijgen op de kwaliteit van gastouderopvang, schrijft hij aan de Tweede Kamer.
De uitzending van De Monitor (september 2017) over gastouderschap deed veel stof opwaaien. De redactie van De Monitor werd getipt over de onduidelijke rol die gastouderbureaus spelen en vooral over het gebrek aan zicht dat zij hebben op de daadwerkelijke kwaliteit van gastouders. Waar het ene bureau meerdere keren per jaar onaangekondigd gastouders bezoekt, komt een ander bureau alleen op afspraak en hooguit twee keer per jaar. De Monitor constateerde dat als er een incident gebeurt of een melding wordt gedaan, de acties vanuit bureaus en de GGD beperkt zijn.
Kwaliteit
Vorig jaar is Asscher in gesprek geweest met het werkveld en deze is het er ‘unaniem over eens dat de kwaliteit van gastouderopvang verbeterd moet worden.’ Ook over een verbeterde rol van het gastouderbureau bij de kwaliteitsbeoordeling is gesproken. Nu heeft hij antwoord gegeven op vragen van Tweede Kamerlid Lisa Westerveld (GroenLinks).
Bekijk hier de volledige reactie van Asscher >>>
Onvoldoende toezicht
Op de vraag ‘Deelt u de conclusie van de makers van het programma dat er onvoldoende toezicht is op de gastouderopvang?’ reageert Asscher (samengevat): ‘Gastouderopvang is een vorm van kinderopvang waarbij ouders kiezen voor een individuele gastouder waar ze vertrouwen in hebben. Het toezicht en de handhaving op gastouderopvang liggen -net als bij de groepsopvang- bij gemeenten en GGD-en. In de Wet kinderopvang is opgenomen, dat gastouders steekproefsgewijs worden bezocht. In vergelijking tot de reguliere groepsopvang is er minder zicht op de kwaliteit van gastouderopvang. Om het toezicht te kunnen verbeteren moet eerst bekeken worden wat passend en effectief toezicht op de gastouderopvang met een efficiënte methode is. Het is aan mijn opvolger om dit verder op te pakken.’ De Universiteit Utrecht meet momenteel de kwaliteit in de kinderopvang, en dus ook de gastouderopvang. ‘De eerste resultaten van dat onderzoek verwacht ik eind dit jaar.’
Controle door GGD
Op de vraag of Asscher het voldoende vindt dat per jaar maar 5% van de gastouders gecontroleerd hoeft te worden door de GGD, reageert hij: ‘Gastouderbureaus worden jaarlijks door de GGD onderzocht. Dit jaarlijkse toezicht op de gastouderbureaus vindt risico gericht plaats. Op basis van de kwaliteit van het gastouderbureau en inzicht in het bestand van gastouders kan een gemeente zelf de steekproef voor de voorzieningen voor gastouderopvang vormgeven. De jaarlijkse steekproef kan per gemeente verschillen van minimaal 5% tot 30% van de locaties. Gemeenten kunnen ervoor kiezen om meer te inspecteren. Dat is gemeentelijke vrijheid. Er zijn gemeenten die meer dan 30% inspecteren. Zie ook het antwoord op vraag 5. Uit de jaarverslagen van de gemeenten volgt dat in 2016 tien procent van het lopende gastouderbestand door de GGD-en, in opdracht van de gemeenten is geïnspecteerd.’
Commerciële organisaties
Of Asscher de mening deelt dat toezicht op gastouders niet kan worden uitgevoerd door gastouderbureaus, omdat zij commerciële organisaties zijn, reageert hij (samengevat): ‘ Het toezicht en de handhaving op de kinderopvang – en dus ook voor de gastouderopvang – ligt bij de gemeenten en de GGD. De gemeente kan waar nodig handhavend optreden richting gastouders en gastouderbureaus. Gastouderbureaus zijn op grond van de wet mede verantwoordelijk voor de kwaliteit van de opvang van de gastouders die bij hen staan ingeschreven. Zij hebben daarnaast op grond van de wet een bemiddelingsrol en een kassiersfunctie. Toezicht en handhaving moet altijd op orde zijn of het nou bij een publieke of een commerciële organisatie ligt. In de kinderopvang zijn veel voorbeelden van commerciële organisaties die goede kwaliteit leveren en ouders en kinderen goed bedienen.’
Meer geld voor controle
Asscher deelt de conclusie van de gemeenten Rotterdam, Den Haag, Amsterdam en Utrecht nog niet, die stellen dat er extra geld moet komen voor meer en betere controles bij gastouders in plaats van gastouderbureaus. ‘Ik vind het belangrijk om meer zicht te krijgen op de kwaliteit van gastouderopvang. Om het toezicht te kunnen verbeteren, moet eerst bekeken worden wat passend en effectief toezicht op de gastouderopvang is en pas dan moet bekeken worden of, en mogelijk hoeveel, extra geld dit kost. Het is aan mijn opvolger om dit verder op te pakken.’