In de zomer van 2014 zette de Belastingdienst abrupt de kinderopvangtoeslag stop van ruim tweehonderd ouders. Onterecht, in het geval van Leigh-Anne en Tolga. Vijf jaar later ondervindt het stel nog steeds de gevolgen van die beslissing.
De toeslag voor 2014 werd per direct stopgezet, zegt Leigh-Anne. “Zonder enige onderbouwing, zonder de mogelijkheid om in beroep te gaan.”
Aanmaningen
En dat was niet alles: het stel moest ook – nogmaals – bewijzen aan de Belastingdienst dat het recht had op de toeslag.”We wisten niet wat er mis was, hoe we ons moesten verantwoorden. Ons werd niet verteld waarom we fout zaten en hoe we dat konden herstellen”, zegt Leigh-Anne. Midden in het proces van bewijsstukken aanleveren en talloze telefoontjes naar de afdeling toeslagen die nooit werden beantwoord, kwam de tweede brief. Ook in 2013 zou het stel geen recht hebben gehad op kinderopvangtoeslag. “Dan komt er acceptgiro na acceptgiro binnen met bedragen van duizenden euro’s. De aanmaningen lopen op, terwijl je nog steeds niet weet wat je fout hebt gedaan.”
Evaluatierapport Belastingdienst
Staatssecretaris Menno Snel (Financiën) zal vandaag opnieuw onder vuur komen te liggen vanwege het optreden van zijn Belastingdienst. De Tweede Kamer wil dat de onderste steen boven komt over het onterecht stopzetten en terugvorderen van toeslagen voor kinderopvang. Tientallen ouders kwamen daardoor sinds 2014 in de problemen. De Tweede Kamer debatteert vandaag over het evaluatierapport van de Belastingdienst zelf. Eerder spraken de Raad van State en de Nationale Ombudsman zich vernietigend uit over de handelswijze van de dienst Toeslagen.
Talloze bewijzen
Op een gegeven moment viel Leigh-Anne op dat de Belastingdienst voor hun brieven een bepaalde codering gebruikte. “Dit was een code van de fraudeafdeling. Dat weet ik, omdat ik stage heb gelopen bij de Belastingdienst.” Ze snapte er niets van. Medewerkers die ze sprak, konden haar niet vertellen waarom ze op een fraudelijst stond. Het zorgde er wel voor dat ze ook in 2015 weer een brief kreeg dat ze geen recht had op de toeslag en dat ze die terug moest betalen. “Talloze bewijzen en brieven heb ik opgestuurd, maar ze veranderden niets.” Dat leidde ertoe dat Leigh-Anne haar kinderen niet meer naar de gastouder liet gaan. “We konden het niet meer betalen.”
Aanleveren
De Belastingdienst liet advocate Eva González Pérez deze maand zwart op wit weten dat zo’n fraudelijst niet bestaat, althans ‘niet is aangetroffen’. Gekmakend, zegt González Pérez, die Leigh-Anne en Tolga en andere gedupeerde ouders bijstaat. “Ouders moeten bewijs aanleveren voor 30 juni 2014, dat doen ze en dan horen ze niets meer. Dus gaan ze bellen.”Vervolgens wordt gezegd dat ze geen kinderopvangtoeslag krijgen omdat ze niet alles hebben aangeleverd, zegt González Pérez. “Maar navraag wat je dan precies moet aanleveren, levert niks op. Weer hoor je maanden niets. En die maanden zijn inmiddels jaren.”
Compenseren
Ze heeft momenteel een kleine veertig bezwaarprocedures doorlopen voor ouders die dit is overkomen, nu vindt ze het tijd voor schadevergoedingen. “Het zou staatssecretaris Snel sieren als hij met de ouders, de gastouders én de gastouderbureaus om tafel zou gaan. Dat is tot nu toe helaas niet gelukt.” Want ook de gastouders en de gastouderbureaus zijn de dupe. “Stel, je bent gastouder en krijgt al maanden niet betaald omdat je vraagouder geen toeslag meer krijgt. Wat doe je dan? Of als je als gastouderbureau in één keer 150 klanten kwijtraakt?”
Opnieuw aanvragen
De compensatie die staatssecretaris Snel wel biedt? Excuses aan de ouders: de kinderopvangtoeslag had niet zomaar stopgezet mogen worden. Het opnieuw beoordelen van de gegevens zou niet zo lang mogen duren. Verder heeft hij maatregelen genomen om zulke situaties in de toekomst te voorkomen. Ook zijn er ouders – volgens Snel een stuk of vijftig – die recht hebben op een immateriële schadevergoeding. Het gaat dan om ouders die al twee jaar of langer in beroep zijn tegen het besluit van de Belastingdienst. Voor elk halfjaar ná die twee jaar krijgen ze 500 euro.
Onterecht
Leigh-Anne en Tolga hebben recht op die compensatie, maar daarmee zitten hun kinderen niet opeens weer bij de gastouder. “Ik ben bang om mijn kinderen naar de opvang te sturen. Het is een angst van mij en ongetwijfeld veel andere ouders, het vertrouwen in de Belastingdienst is enorm geschaad. En ze hebben niet geprobeerd om het te herstellen.” Bovendien staat de toeslag over 2013 en over 2015 formeel nog in de boeken als ‘onterecht ontvangen’, zegt ze. “Ik ben bang dat ze de toeslag van nu gebruiken om eerst die bedragen af te lossen, ook al had ik er recht op.” De procedures voor die jaren zijn nog steeds slepend: begin deze maand kregen ze een brief over de toeslagen voor 2013 en 2015. Of ze nog aanvullende informatie wilden aanleveren.
Excuusbrief
In de vijf jaar dat de zaak zich al voortsleept, hebben Leigh-Anne en Tolga twee kleine overwinningen geboekt. “In januari vorig jaar kregen we een brief waarin stond dat we wat betreft 2014 gelijk hebben. Die toeslag hoeven we niet terug te betalen.” In mei 2018 ontving het stel een excuusbrief van de belasting – al stond daarin ook dat deze excuses niet betekenden dat aanvragen anders zouden worden beoordeeld. Bovendien, zegt González Pérez, valt het excuus nou niet echt onder de noemer ‘oprecht en gemeend‘, zoals de Ombudsman het voor ogen heeft.
Uitgekleed
“Als we het geld terugkrijgen dat we voor 2013 hebben betaald, als van 2015 wordt gezegd dat alles klopt, dat we terecht toeslag hebben ontvangen, als we ook voor de schade worden gecompenseerd, dan is het prima”, zegt Leigh-Anne. “Ik ben er klaar mee. We zijn op, economisch uitgekleed. Ik wil verder met mijn leven.”